Boargerrjochten

Apartheid

Apartheid

by Ulrich Stelzner Wat wie apartheid?

Apartheid wie in systeem yn plak yn Súd-Afrika dat minsken skiede op basis fan har ras en hûdskleur. Der wiene wetten dy't blanken en swarten twongen om los fan elkoar te wenjen en te wurkjen. Ek al wiene der minder blanken as swarten, apartheidswetten lieten blanken it lân regearje en de wetten hanthavenje.

Hoe is it begûn?

Apartheid waard wet nei de Nasjonale Partij wûn de ferkiezings yn 1948. Se ferklearren bepaalde gebieten as allinne wyt en oare gebieten as allinnich swart. In protte minsken protestearren fan it begjin ôf tsjin apartheid, mar se waarden as kommunisten beneamd en yn 'e finzenis set.

Living Under Apartheid

Libben ûnder apartheid wie net earlik foar swarte minsken. Se waarden twongen om yn bepaalde gebieten te wenjen en mochten net stimme of reizgje yn "wite" gebieten sûnder papieren. Swarten en blanken mochten net mei-inoar trouwe. In protte swarten, Aziaten en oare minsken fan kleur waarden twongen út har huzen en yn regulearre gebieten neamd "thúslannen."

De oerheid naam ek de skoallen oer en twong de segregaasje fan blanke en swarte studinten. Op in protte gebieten waarden buorden pleatst dy't dizze gebieten ferklearje foar "allinich blanke persoanen." Swarte minsken dy't de wetten bruts waarden bestraft of yn 'e finzenis set.

AfrikaanskNasjonaal Kongres (ANC)

Yn 'e 1950's foarmen in protte groepen om te protestearjen tsjin apartheid. De protesten waarden neamd de Defiance Campaign. De meast promininte fan dizze groepen wie it African National Congress (ANC). Yn it earstoan wiene de ANC-protesten net gewelddiedich. Nei't 69 demonstranten lykwols yn 1960 troch de plysje fermoarde waarden by it bloedbad fan Sharpeville, begûnen se in mear militaristyske oanpak te nimmen.

Rasiale kaart fan Súd-Afrika

fan de Perry-Castaneda Library

(Klik op kaart foar gruttere ôfbylding)

Nelson Mandela

Ien fan 'e lieders fan it ANC wie in advokaat mei de namme Nelson Mandela. Nei it bloedbad fan Sharpeville lei Nelson in groep neamd de Umkhonto we Sizwe. Dizze groep naam militêre aksje tsjin it regear, ynklusyf bombardeminten fan gebouwen. Nelson waard yn 1962 arresteare en nei de finzenis stjoerd. Hy brocht de folgjende 27 jier yn 'e finzenis. Yn dizze tiid yn 'e finzenis waard hy in symboal fan 'e minsken tsjin apartheid.

Soweto-opstân

Op 16 juny 1976 gongen tûzenen middelbere skoalle-learlingen de strjitte op yn protest. De protesten begûnen freedsum, mar doe't de demonstranten en plysje botsingen waarden se gewelddiedich. De plysje skeat op de bern. Op syn minst 176 minsken waarden fermoarde en tûzenen oaren waarden ferwûne. Ien fan de earste fermoarde wie in 13-jierrige Hector Pieterson. Hector is sûnt wurden in wichtich symboal fan de opstân. Hjoed, 16 juny is itûnthâlden troch in iepenbiere fakânsje neamd Jeugddei.

Ynternasjonale druk

Yn 'e jierren '80 begûnen oerheden oer de hiele wrâld de Súd-Afrikaanske regearing te drukken om apartheid te beëinigjen. In protte lannen stoppe saken mei Súd-Afrika troch ekonomyske sanksjes tsjin har op te lizzen. Doe't de druk en protesten tanamen, begûn it regear guon fan 'e apartheidswetten te ûntspannen.

Ending Apartheid

Apartheid kaam einlings yn 'e iere jierren '90. Nelson Mandela waard yn 1990 frijlitten út de finzenis en in jier letter skreau de Súd-Afrikaanske presidint Frederik Willem de Klerk de oerbleaune apartheidswetten yn en rôp in nije grûnwet op. Yn 1994 waard in nije ferkiezing hâlden wêrby't minsken fan alle kleur stimme koene. It ANC wûn de ferkiezing en Nelson Mandela waard presidint fan Súd-Afrika.

Aktiviteiten

• Nim in kwis mei tsien fragen oer dizze side.

Jo browser stipet it audio-elemint net. Om mear te learen oer Boargerrjochten:

• Tiidline foar boargerrjochten
• Tiidline foar Afro-Amerikaanske boargerrjochten
• Magna Carta
• Bill of Rights
• Emancipation Proclamation
• Glossary and Terms

Skiednis >> Boargerrjochten foar bern